Ο μύθος της τέλειας μαμάς

Υπάρχουν κάποιες μαμάδες που σε κάνουν να θέλεις να κρυφτείς σε ένα λαγούμι και να μείνεις εκεί για πάντα.
Της Ελένης Παπαϊωάννου

Καμιά μας δεν φέρνει ένα παιδί στον κόσμο με στόχο να το μισο-προστατέψει, να το περίπου-μεγαλώσει, να το ας-πούμε-καθοδηγήσει. Όλες ανεξαιρέτως θέλουμε να γίνουμε οι καλύτερες μαμάδες του κόσμου, να βάλουμε όλες μας τις δυνάμεις, να αφιερώσουμε όλο μας το είναι για να κάνουμε τα πάντα σωστά. Διαβάζουμε βιβλία, παρακολουθούμε dvd, πηγαίνουμε σε σεμινάρια, μαθαίνουμε από τα λάθη των μαμάδων μας, ρωτάμε, ψάχνουμε. Και μετά, η πραγματικότητα σε χτυπάει στο κεφάλι μέχρι να πεις «επισκληρίδιος». Οι ατέλειωτες πάνες, η εξάντληση, η πιπίλα που δεν κατάφερες να αποτάξεις, η δουλειά που δεν μπορείς να αφήσεις για να αφοσιωθείς όσο θέλεις στο μωρό σου, τα γαριδάκια και η «Μαρία η άσχημη» που ορκιζόσουν ότι δεν θα καταπιεί ποτέ το μυαλό του δικού σου παιδιού, τα λάθη που έτσι κι αλλιώς θα κάνεις, αφού ο νόμος της φύσης δεν υπάρχει περίπτωση να σε εξαιρέσει. Κι εκεί που είσαι έτοιμη να αποδεχτείς ότι πάνω απ’ όλα είσαι άνθρωπος, τα λάθη σου θα τα κάνεις, αρκεί να αγαπάς πολύ το παιδί σου, έρχονται «αυτές». Σαν τις συζύγους του Στέπφορντ, οι τέλειες μαμάδες ρομπότ που υπάρχουν μόνο και μόνο για να σου θυμίζουν ότι εσύ δεν είσαι σαν εκείνες. Δεν είσαι τέλεια.


Ζουν ανάμεσά μας

Τις βλέπω παντού, στο σούπερ μάρκετ, με ένα μωρό στο μάρσιπο κι ένα –πλήρως πειθαρχημένο μπροστά στο ψυγείο με τα παγωτά– πεντάχρονο, να κυκλοφορούν στους διαδρόμους χαμογελώντας σαν διαφήμιση. Είναι συνήθως πρόεδροι στο σύλλογο γονέων και κηδεμόνων για να δίνουν μάχες για το δικαίωμα των παιδιών στο χαρτί υγείας στις σχολικές τουαλέτες και τα ποτηράκια μιας χρήσης για τις βρύσες της αυλής. Στον παιδίατρο συμπληρώνουν με σχολαστικότητα πρωταθλητή του sudoku τη λίστα με τα εμβόλια του παιδιού τους. Στις σχολικές γιορτές τις βλέπεις με μαλλιά κομμωτηρίου να έχουν στηθεί στην πρώτη σειρά, αφού περίμεναν με τις ώρες να βιντεοσκοπήσουν το καλοσιδερωμένο και φρεσκολουσμένο παιδάκι τους. Τα κορίτσια καριέρας ίσως και να μετανιώνουν που δεν αντάλλαξαν τις σπουδές τους με αυτή την εικόνα της τέλειας ευτυχίας. Πάντως εγώ όταν τις βλέπω αισθάνομαι τουλάχιστον σαν την Μπρίτνεϊ Σπίαρς την ώρα που την έπιασαν να οδηγεί μεθυσμένη με το βρέφος της στο τιμόνι. Ναι, προσπαθώ να είμαι τέλεια μαμά. Η αλήθεια όμως είναι πως στις σχολικές γιορτές φτάνω τελευταία. Μια φορά, μάλιστα, προκειμένου να μη χάσω τα πέντε λεπτά του γιου μου πάνω στη σκηνή, έφυγα τρέχοντας από το σπίτι και πήγα με φόρμα γυμναστικής που τελεί και χρέη πιτζάμας. Αποτέλεσμα; Ο γιος μου δεν ήρθε να με φιλήσει αφού είπε το ποίημά του, γιατί ντρεπόταν για μένα. Στις συγκεντρώσεις γονέων και κηδεμόνων δεν πηγαίνω, αφού γίνονται το μεσημέρι, την ώρα που πνίγομαι στη δουλειά. Μερικές φορές χάνω και τη μηνιαία ενημέρωση από τη δασκάλα του, έχασα και τρία από τα υποχρεωτικά εμβόλιά του, στα πρώτα του γενέθλια τη βγάλαμε με κέικ, αφού δεν πρόλαβα να του πάρω τούρτα και τα περισσότερα ρούχα του είναι σιδερωμένα μόνο όταν έχουν μόλις αγοραστεί. Επίσης, του έχω δώσει γαριδάκια για βραδινό. Εντάξει, δεν είμαι τελικά η τέλεια μαμά που πίστευα πάντα ότι θα γίνω, και αυτές οι άψογες μηχανές παραγωγής τύψεων είναι εκεί για να μου το θυμίζουν καθημερινά. Είμαι σίγουρη ότι το σπίτι τους είναι επίσης άψογο, οι κάλτσες των παιδιών τους σε ζευγάρια και το φαγητό πάντα καλομαγειρεμένο, με τα καρότα κομμένα σε σχήμα τριαντάφυλλου.


Τεστ μητρότητας

«Γιατί δεν μπορείς να είσαι σαν τη μαμά του Γιάννη;», μου είπε με παράπονο το παιδί μου εκείνη τη φορά στη σχολική γιορτή. Κάποτε πίστευα ότι έχω να μάθω πολλά από αυτές τις τέλειες μαμάδες. Τις θαύμαζα κι εγώ, ήταν το πρότυπό μου. Μέχρι που αποφάσισα να τις γνωρίσω από κοντά, για να μάθω πώς λειτουργούν, να κλέψω λίγη από τη σοφία τους, να γίνω κι εγώ σαν τη μαμά του Γιάννη. Τις πλησίασα σε αθώους παιδότοπους, τους χαμογέλασα στην ουρά του σούπερ μάρκετ, τις κολάκεψα στο self service με τις ζάχαρες στο Starbucks. Η μαμά στο σούπερ μάρκετ με κοίταξε σαν να είχε δει πρόσφατα τη φωτογραφία μου στο λεξικό στο λήμμα «αποτυχία». Αυτή που καθόταν δίπλα μου στον παιδότοπο κοίταξε τις βρόμικες κάλτσες του παιδιού μου κουνώντας το κεφάλι της. Κι εκείνη στα Starbucks με απέφυγε με τακτ όταν με είδε να δίνω στο γιο μου μια γουλιά καφέ. Αισθάνθηκα άσχημα και στις τρεις περιπτώσεις. Όπως και όταν στα πρώτα παιδικά πάρτι του σχολείου προσπάθησα να τις συναναστραφώ, αλλά εκείνες μου γύρισαν την πλάτη όταν άκουσαν ότι «δεν κάνουμε γερμανικά-φλογέρα-σαξόφωνο-πιάνο-κινέζικα». Ή εκείνη τη φορά στον παιδίατρο όταν απάντησα «δεν θυμάμαι» στην ερώτηση-ιερά εξέταση μιας από αυτές: «Αντιτετανικό πότε κάνατε;» Τότε πίστευα, όπως και τώρα, ότι δεν χρειάζεται να έχω αποστηθίσει τα εμβόλια του γιου μου, αρκεί να θυμάμαι πότε πρέπει να τα κάνει. Ότι τα παιδιά των έξι ετών πρέπει να παίζουν και όχι να έχουν μαύρους κύκλους από το στρες. Ότι, αν ο δεκάχρονος γιος σου θέλει να μάθει επιτέλους τι γεύση έχει αυτό το μυρωδάτο ρόφημα που απολαμβάνει η μαμά του, μια γουλιά δεν θα του κάνει κακό. Όπως κακό δεν θα του κάνει αν η μαμά του δουλεύει τόσο πολύ που δεν πρόλαβε να πλύνει τις κάλτσες του –αν κατάφερε ποτέ να τις βάλει σε ζευγάρια. Βασανίστηκα για αρκετό καιρό. Αρχικά με έφαγαν οι τύψεις, στη συνέχεια ήρθε το μίσος. Θύμωνα με αυτές τις μαμάδες που τα ξέρουν όλα, που δεν τους ξεφεύγει τίποτα, που τα κάνουν όλα σωστά. Αφού όμως βαρέθηκα να θυμώνω, άρχισα σιγά σιγά να τις απομυθοποιώ, να τις μικραίνω και τελικά κατάφερα να τις δω στις πραγματικές τους διαστάσεις και γι’ αυτό ακριβώς που είναι.


Σε ξέρω από κάπου;

Είναι τα ίδια κορίτσια που μισούσα στο σχολείο, οι απουσιολόγοι που μας κάρφωναν όταν κάναμε κοπάνα, οι φοιτήτριες που δεν έχαναν παράδοση και δεν άφηναν ποτέ μάθημα για την εξεταστική του Σεπτέμβρη. Είναι αυτές οι γυναίκες που τα κάνουν όλα σωστά, κανονικά και με το γράμμα του νόμου. Απλά κάποτε γίνονται και μαμάδες. Είτε δουλεύουν είτε όχι, έχουν πρόγραμμα: Δύο ώρες για τη στοίχιση των εσωρούχων, μία για το σιδέρωμα, άλλη μία για το φακέλωμα των διαφόρων γραφειοκρατικών (εμβόλια, εξετάσεις, έλεγχοι), μία για το μαγείρεμα, άντε, άλλη μία για αυτά τα ρημαδοκαρότα σε σχήμα τριαντάφυλλου. Δεν είμαι εναντίον των τέλειων μαμάδων, θα ήθελα πάρα πολύ να είμαι μια απ’ αυτές. Είμαι όμως εναντίον όποιου ακολουθεί ένα δρόμο σαν σταυροφόρος που αφορίζει όποιον και ό,τι δεν εφαρμόζει στη δική του κοσμοθεωρία. Όταν βλέπω αυτές τις τέλειες μαμάδες, τις σκέφτομαι όταν ήταν τέλειες μαθήτριες, τέλειες κόρες, άψογες και άμεμπτες. Και θυμάμαι τη γιαγιά μου που έλεγε ότι η τέλεια εικόνα κρύβει χάλια περιεχόμενο. Το νόημα της ζωής μου και όσων μαμάδων γνωρίζω βρίσκεται στο παιδί τους. Όμως η δική σου αξία ως ανθρώπου δεν κρίνεται από το πόσο τέλεια φαίνεσαι εσύ και το παιδί σου. Οι καλύτερες αναμνήσεις μου από τη δική μου μαμά είναι από τη φορά που με είχε πάρει μαζί της στη δουλειά, από εκείνη τη άλλη φορά που ήταν πολύ κουρασμένη να μαγειρέψει και φάγαμε πίτσα και τη φορά που φτάνοντας σε μια επίσκεψη μου ζήτησε να πω ότι έσκισα το καλσόν μου φτάνοντας εκεί, για να μην καταλάβει κανείς ότι απλά μου φόρεσε το πρώτο καλσόν που βρήκε μπροστά της. Η καλύτερη ανάμνησή μου δεν είναι από την εποχή που την είχε πιάσει το σύνδρομο της τέλειας μαμάς και μας είχε ράψει ασορτί φορέματα-στολές για τα Χριστούγεννα, επειδή θα πηγαίναμε στο σπίτι των θείων μας. Τώρα που το σκέφτομαι αυτή είναι μια από τις χειρότερες. Επίσης, μην ξεχάσω να σας πω ότι η Αντζελίνα Τζολί δίνει κι αυτή γαριδάκια στα παιδιά της όταν πεινάνε. Το έχω δει σε φωτογραφία.

kids.in.gr