Ο πρώτος αποχωρισμός του παιδιού από την οικογένεια – Μέρος 1

Άγχος αποχωρισμού Το παιδί από τον 7ο μήνα της ζωής του μέχρι και τα 3 του χρόνια περίπου αποκτά μια ιδιαίτερη προσκόλληση με το άτομο που το φροντίζει – συνήθως τη μητέρα. Αυτό είναι βασικό αναπτυξιακό στάδιο και ονομάζεται άγχος αποχωρισμού. Το παιδί δεν έχει μάθει ακόμη σε αυτή τη φάση πως οι γονείς συνεχίζουν να υπάρχουν όταν δεν είναι κοντά του ή ότι θα επιστρέψουν. Μεταξύ του 10ου και του 18ου μήνα το άγχος αυτό κορυφώνεται ενώ από το 2ο χρόνο αρχίζει σταδιακά να υποχωρεί και θα προστεθούν στο παιδί και άλλα άτομα του οικογενειακού ή κοινωνικού περιβάλλοντος με τα οποία θα διατηρεί μία σταθερή σχέση. Η ομαλή επίλυση αυτού του άγχους προϋποθέτει ότι το παιδί έχει περάσει από 3 βασικά για την ανάπτυξή του στάδια: 1. Ανάπτυξη σύνδεσης με το γονέα. 2. Συνειδητοποίηση της μονιμότητας των αντικειμένων. 3. Ανάπτυξη σχέσης εμπιστοσύνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι το άγχος του αποχωρισμού δεν είναι μια φυσιολογική αντίδραση μόνο των παιδιών εφόσον το αντιμετωπίζουν και οι γονείς. Συχνά ο αποχωρισμός είναι πιο δύσκολος για τους γονείς οι οποίοι οφείλουν να το διαχειριστούν προσέχοντας την έκφραση των συναισθημάτων τους. Τα παιδιά με μεγάλη ευκολία αντιλαμβάνονται συναισθήματα όπως το άγχος, την αμφιβολία και τις τύψεις που πολλές φορές νοιώθουν οι γονείς αφήνοντας τα στη φροντίδα άλλων και τους δημιουργείται έτσι αίσθηση ανασφάλειας. Τα παιδιά χρειάζονται την επιβεβαίωση των γονιών για την ασφάλεια που θα τους παρέχεται στο νέο περιβάλλον αλλά και την εμπιστοσύνη τους για την ικανότητά τους να προσαρμοστούν σ’ αυτό. Το παιδί στον παιδικό σταθμό Η είσοδος του παιδιού στον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο απαιτεί την προετοιμασία τόσο του παιδιού όσο και των γονιών. Οι γονείς οφείλουν να αντιμετωπίσουν πρώτα τα δικά τους προβλήματα που θα προκαλέσει ο αποχωρισμός τους από τα παιδιά, ώστε να μπορέσουν έπειτα να βοηθήσουν τα παιδιά με τα δικά τους προβλήματα που θα φέρει η αλλαγή αυτή μέχρι να προσαρμοστούν. Η ομαλή προσαρμογή διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες μέχρι ένα μήνα. Ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται δυσπροσαρμοστικότητα του παιδιού που μπορεί να οφείλεται: - Στην ιδιοσυγκρασία του παιδιού, π.χ. ντροπαλό, φοβητσιάρικο παιδί - Σε προβλήματα στην οικογένεια, π.χ. έντονες συγκρούσεις των γονέων - Απώλεια στο στενό οικογενειακό περιβάλλον - Αλλαγή στην οικογένεια π.χ. γέννηση ενός άλλου παιδιού - Διαζύγιο, κ.α. Χρήσιμες στρατηγικές για την ομαλή προσαρμογή του παιδιού • Αποχαιρετήστε το παιδί με τρυφερότητα και αποφασιστικότητα. • Αφήστε το να πάρει μαζί του ένα αγαπημένο του αντικείμενο από το σπίτι. • Μείνετε σταθεροί και ξεκάθαροι στα μηνύματα που του δίνετε. • Αν έχετε τη δυνατότητα καλέστε στο σπίτι κάποιο παιδάκι από το νηπιαγωγείο του. • Συνεργαστείτε με την νηπιαγωγό. • Δείξτε του ότι εμπιστεύεστε την ικανότητα του να προσαρμοστεί. Αποφύγετε: • Να περιφέρεστε τριγύρω του. • Να φεύγετε στα κρυφά. • Να το εμποδίζετε να εκφράσει τα συναισθήματά του. • Να υποχωρείτε στις αντιδράσεις του. • Να δείχνετε θυμωμένοι με το σχολείο ή τη δασκάλα. • Να συζητάτε με τη δασκάλα για προβλήματα που προκύπτουν, μπροστά στο παιδί. • Να εκπλαγείτε αν επανεμφανιστεί το πρόβλημα της προσαρμογής μετά από διακοπές ή μεγάλη απουσία του παιδιού από το σχολείο. Ο παιδικός σταθμός – το νηπιαγωγείο - σηματοδοτούν την αρχή της αυτονομίας του παιδιού, την κοινωνικοποίησή του και την πορεία του στη γνώση. Είναι η πρώτη ευκαιρία του παιδιού να μάθει να προσαρμόζεται στον έξω κόσμο. Θα μπορεί να συμμετέχει σε ομάδα, να μάθει τρόπους κοινωνικής συμπεριφοράς, να αποδέχεται και να σέβεται τόσο τους κανόνες των μεγάλων όσο και την διαφορετικότητα των συνομηλίκων του, θα αναπτύξει τη δημιουργικότητά του και τη φαντασία του, θα δημιουργήσει τις πρώτες του φιλίες, θα επιδείξει με τον καιρό τα ιδιαίτερα ταλέντα του καθώς και τις γνωστικές του δεξιότητες. Όλα αυτά θα αποδειχτούν απαραίτητα εφόδια για μια ολόκληρη ζωή. ΝΤΟΡΑ ΜΙΝΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ – ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΛ: 210-7251398 www.minou.gr Email : dora@minou.gr Σημείωση : Το κείμενο προέρχεται από το πρώτο σεμινάριο της σειράς «Ενημερωμένοι γονείς – Ευτυχισμένα παιδιά» που διοργάνωσε το Family club http://www.familyclub.gr