Συνεργάστηκε ο Σύλλογος Επιστημόνων Μαιών και Μαιετών Αθήνας
sema-icm@otenet.gr

Ο φυσιολογικός τοκετός ή αλλιώς κολπικός τοκετός πραγματοποιείται σε δυο στάδια που είναι κοινά σε όλες τις γυναίκες με μικρές ωστόσο διαφορές. Ας γνωρίσουμε τις λεπτομέρειες και τις 3 φάσεις που θα μας φέρουν κοντά στην πολυπόθητη μητρότητα, για να περάσουμε στην αίθουσα τοκετού ενημερωμένες.

Τι είναι ο φυσιολογικός τοκετός;
Ο φυσιολογικός τοκετός ή αλλιώς κολπικός τοκετός είναι ο τοκετός που πραγματοποιείται κολπικά. Ο τοκετός αυτός μπορεί να χωριστεί σε δύο στάδια. Το διάστημα που μας πιάνουν οι πόνοι με τα επακόλουθά του και το δεύτερο στάδιο είναι το στάδιο όπου το μωρό ωθείται. Σε κάθε γυναίκα οι πόνοι των συστολών διαφέρουν όταν όμως αρχίζουν μοιάζουν με τις κράμπες τις περιόδου.

Πόσο διαρκεί ο φυσιολογικός τοκετός;
Δεν υπάρχει κανόνας για τη διάρκεια του φυσιολογικού τοκετού. Ο χρόνος εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων (ατομικοί παράγοντες της εγκύου, εμπειρία του μαιευτήρα και του βοηθητικού προσωπικού, παρουσία επιπλοκών κλπ). Συνήθως η φυσιολογική γέννα έχει μεγαλύτερη διάρκεια όταν η έγκυος γεννά για πρώτη φορά, αν και δεν λείπουν οι εξαιρέσεις. Οι αργές, μακριές συστολές είναι προμήνυμα ότι ο τοκετός θα είναι γρήγορος!
Τα στάδια του φυσιολογικού τοκετού

Στάδιο Α
Το πρώτο στάδιο ή αλλιώς το στάδιο της διαστολής. Στο στάδιο αυτό ο τράχηλος της μήτρας διαστέλλεται πλήρως, προκείμενου να περάσει το κεφάλι του παιδιού. Η διαστολή περιγράφεται με εκατοστά. Στα πέντε ή έξι εκατοστά λέμε ότι ο τράχηλος έχει μισοδιασταλεί.

Στάδιο Β
Το δεύτερο στάδιο ή αλλιώς το στάδιο της εξώθησης. Στο στάδιο αυτό το κεφάλι του μωρού σπρώχνει για να βγει. Ενστικτωδώς η έγκυος ωθεί προς τα κάτω. Η πρώτη ένδειξη ότι το μωρό έρχεται είναι η διόγκωση του πρωκτού και του περινέου. Μετά από δύο συστολές βγαίνει το κεφάλι του. Καθώς το κεφάλι του μωρού πιέζει, αισθανόμαστε ένα τσούξιμο ή ένα κάψιμο. Στην φάση αυτή υπάρχει περίπτωση να μας γίνει περινεοτομή (χειρουργική τομή στο περίνεο μεταξύ του πρωκτού και του στομίου του κόλπου).

Στάδιο Γ
Το τρίτο στάδιο του φυσιολογικού τοκετού ή αλλιώς υστεροτοκία. Στο στάδιο αυτό αρχίζει μετά τη γέννηση του παιδιού. Η μαία θα καθαρίσει τα όποια υγρά υπάρχουν στις αναπνευστικές οδούς του μωρού. Θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος και μετά το χαρακτηριστικό πρώτο κλάμα του νεογέννητου, μπορούμε να το πάρουμε την πρώτη του αγκαλιά. Μετά τη γέννηση του παιδιού, μπορεί να αισθανθούμε και πάλι συστολές. Αυτό συμβαίνει γιατί πρέπει να αποβληθεί ο πλακούντας, πράγμα που θα γίνει αμέσως μετά. Ρίγη και τρεμούλα μπορεί να είναι αρκετά έντονα τη στιγμή της αποκόλλησης του πλακούντα με την βοήθεια του μαιευτήρα.

Είμαι έγκυος σε δίδυμα. Μπορώ να γεννήσω με φυσιολογικό τοκετό, όπως αν είχα ένα μωρό;
Η διαδικασία του τοκετού με δίδυμα δεν παρουσιάζει διαφορές με την διαδικασία του τοκετού με ένα μωρό. Όταν κυοφορούμε δίδυμα υπάρχει περίπτωση η γέννα να ξεκινήσει νωρίτερα λόγω του ότι η μήτρα τεντώνεται πιο πολύ με δύο μωρά. Όταν γεννηθεί το πρώτο μωρό, εφόσον το δεύτερο μωρό είναι στη σωστή θέση θα μας ξαναπιάσουν συστολές και θα γεννηθεί και το δεύτερο.

Τι είναι η περινεοτομή;
Για να διευκολυνθεί η γέννηση του μωρού ο γιατρός μπορεί να επιλέξει να μας κάνει περινεοτομή. Η περινεοτομή είναι μια τομή που γίνεται στο περίνεο, μεταξύ του στομίου του κόλπου και του πρωκτού. Την στιγμή που εμφανίζεται το κεφάλι του μωρού ο γιατρός μετά από τοπική νάρκωση κάνει την τομή.

Σε ποιες περιπτώσεις καθίσταται αναγκαία η περινεοτομή;
1. Όταν το περίνεο δεν έχει χρόνο να διαταθεί σιγά σιγά.
2. Αν το κεφάλι του μωρού είναι αρκετά μεγάλο και δεν μπορεί να χωρέσει από τον κόλπο.
3. Όταν το μωρό γεννιέται με βεντούζα ή εμβρυουλκό.
4. Όταν το μωρό έρχεται με λάθος κατεύθυνση.

Τι είναι η γέννα με εμβρυουλκό;
Η χρήση του εμβρυουλκού επιστρατεύεται, αφού έχει ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο του φυσιολογικού τοκετού, ο τράχηλος έχει πλήρως διασταλεί και το κεφάλι του μωρού έχει κατέβει στην πύελο, χωρίς όμως να μπορεί να κατέβει περισσότερο. Η χρήση του εμβρυουλκού γίνεται και σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ενδείξεις δυσφορίας του εμβρύου ή της μητέρας. Το εμβρυουλκό μοιάζει με τσιμπίδα που εισάγεται στον κόλπο. Ο γιατρός, αφού έχει υπολογίσει που περίπου βρίσκεται το κεφάλι του μωρού, με απαλό τράβηγμα ανά 30 δευτερόλεπτα κατεβάζει το κεφάλι του σιγά σιγά. Το εμβρυουλκό αφαιρείται, μόλις εμφανιστεί το κεφάλι του μωρού.

Τι είναι η βεντούζα – αναρρόφηση;
Η μέθοδος της βεντούζας προτιμάται συνήθως από αυτή του εμβρυουλκού και χρησιμοποιείται όταν υπάρχει καθυστέρηση στο δεύτερο στάδιο της γέννας. Η βεντούζα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και όταν ο τράχηλος δεν έχει πλήρη διαστολή. Ο γιατρός εισάγει στον κόλπο της εγκύου ένα μικρό μεταλλικό πώμα, το οποίο συνδέεται με ειδική αναρροφητική συσκευή και τοποθετείται επάνω στο κεφάλι του βρέφους. Καθώς δημιουργείται ένα κενό αέρος, η βεντούζα κολλάει στο κεφάλι του μωρού και με ένα αργό τράβηγμα το μωρό οδηγείται προς τη λεκάνη. Αν γίνει χρήση της βεντούζας, θα παρατηρήσουμε ότι το κεφάλι του μωρού θα έχει ένα ελαφρύ πρήξιμο. Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας όμως, το πρήξιμο θα υποχωρήσει σε μια δυο μέρες μόνο του.

Τι είναι οι τεχνητές ωδίνες;
Αν ο γιατρός μας αποφασίσει ότι είναι ανάγκη να γεννήσουμε νωρίτερα εξαιτίας επιπλοκής της εγκυμοσύνης ή επειδή το μωρό μας δεν έχει έρθει ακόμα στο προγραμματισμένο ραντεβού του, τότε οδηγούμαστε στο λεγόμενο «τεχνητό ξεκίνημα». Οι ωδίνες προκαλούνται τεχνητά με ορό που τοποθετείται στο χέρι μας. Συνήθως, οι τεχνητοί πόνοι είναι πιο γρήγοροι από τους φυσιολογικούς, αλλά και πολύ πιο έντονοι.

Στάσεις φυσιολογικού τοκετού

Ύπτια θέση
Στα περισσότερα νοσοκομεία και μαιευτήρια η ύπτια θέση κατά τον φυσιολογικό τοκετό είναι και η πιο διαδεδομένη. Εν τούτοις, παρουσιάζει μειονεκτήματα:
1. Υπάρχει περίπτωση να μειωθεί η παροχή αίματος και οξυγόνου στο μωρό, εξαιτίας της πίεσης που πέφτει.
2. Οι πόνοι είναι εντονότεροι σε αυτή τη στάση.
3. Αυξάνεται η πιθανότητα να χρειαστεί εμβρυουλκό και είναι μεγαλύτερη η ανάγκη περινεοτομής.
4. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα διάτασης στο κάτω μέρος της ράχης.

Ημιόρθια στάση
Η στάση αυτή είναι πιο αποτελεσματική σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη μιας και οι συστολές της μήτρας γίνονται προς τα κάτω, την επιθυμητή κατεύθυνση για το μωρό. Σε αυτή τη στάση βοηθάει αξιόλογα και η δύναμη της βαρύτητας.
Σε κάθε περίπτωση, ο μαιευτήρας είναι αυτός που θα αποφασίσει σε ποιά στάση θα γίνει η γέννα, ανάλογα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της εγκύου και του εμβρύου.
Χρήση αναβολέων
Υπάρχουν μαιευτήρια όπου κατά την διάρκεια της γέννας επιλέγουν να τοποθετούν την έγκυο σε κρεβάτι στηρίζοντας τους αστραγάλους της σε αναβολείς.
πηγή: www.babyspace.gr